ZUID-HOLLAND - Hoe kun je een woonwijk klaarmaken voor de overstap naar warmtenetten? Met geld van de Europese investeringsbank (ELENA-programma) gingen tien Zuid-Hollandse gemeenten hiermee aan de slag. Het resultaat: € 80 miljoen aan investeringen in energiebesparing en warmtenetten; 3000 woningen geïsoleerd en vier wijken waar nu warmtenetten uitgevoerd worden.

‘Er wordt veel gepraat over de warmtetransitie, maar in Zuid-Holland worden concrete stappen gezet om de warmtenetten uit te rollen, wijk voor wijk’, aldus gedeputeerde Berend Potjer tijdens de afsluitende bijeenkomst van het ELENA-project. ‘Dankzij jullie ervaringen weten we wat de succesfactoren zijn, maar ook waar de grootste problemen zitten. Laten we onze kennis met elkaar delen.’

Initiatief bij bewoners
Elke gemeente heeft eigen leerpunten op het gebied van warmte. Bijzonder aan de situatie in Den Haag is dat de bewoners van de Vruchtenbuurt zelf het initiatief genomen om een warmtenet te ontwikkelen. De lokale Coöperatie Duurzame Vruchtenbuurt heeft steun van 600 buurtbewoners verzameld om mee te doen. Vanuit ELENA werd vooral geholpen om een goede governance structuur op te zetten. Deze kennis is vervolgens weer gedeeld met andere gemeenten.

VvE’s zijn struikelblok
De steun van de gemeenteraad in Gorinchem was er: unaniem. Maar om straks maar liefst 3.300 woningen (Gildenwijk) geschikt te maken voor aansluiting op een warmtenet, moest er nog veel gebeuren. Met hulp vanuit het ELENA-programma werden bewoners op een laagdrempelige manier benaderd om hun woning te verduurzamen.

Een VvE aansluiten op een warmtenet blijft lastig, omdat je collectief besluiten moet nemen met technische en contractuele lastigheden. Dit merkten ze ook in Schiedam, waar ze een juridische pilot zijn begonnen met VvE’s om samen te kijken hoe je de aktewijzigingen voor elkaar kan krijgen voor aansluiting op een warmtenet.

Elk huis drie keer bezocht
Uit het voorbeeld van Rotterdam (Bospolder-Tussendijken) bleek dat het bijzonder arbeidsintensief is om bewoners te informeren. Elk adres in de wijk is minstens drie keer bezocht. Met de ELENA-middelen was het mogelijk om alle bewoners te betrekken. Inmiddels zijn 860 woningen aangesloten op een warmtenet. Ook in Schiedam werd duidelijk dat je actief met bewoners in contact moet komen, bijvoorbeeld door een iftar te organiseren. Wat werkt, hoeft niet vreselijk veel te kosten, maar vraagt wel inspanning.

Langetermijnperspectief nodig
Om wijkbewoners te interesseren voor een warmtenet, moet je hen een langetermijnperspectief kunnen bieden, merkte men in Zwijndrecht. Als de cv-ketel aan z’n einde is, moet de gemeente erin springen en tijdelijk een cv-ketel verhuren, anders stappen bewoners over op een warmtepomp.

Meer informatie vind je op onze pagina over wijkwarmte